593

Caserne Vincent

Valenciennes
Opdrachtgever: 
MAB development, Ville de Valenciennes, PROJECTIM, S.A. Du Hainaut
Projectarchitect: 
Christine de Ruijter
i.s.m: 
architecte DPLG José Alonso Pedron
Periode: 
2012-2013 (ontwerp)
Functies: 
wonen, commercieel, reconversie
Programma: 
Wonen en commerciële ruimtes.

Kazerne Vincent behoort tot het collectief geheugen van Valenciennes. De herbestemming van de kazerne tot een levendig winkelcentrum met woningen moet naast een goed functionerende centrumontwikkeling tevens zorg dragen voor het levendig houden van de herinnering aan het militair verleden. Het krachtige ensemble van de kazernegebouwen wordt teruggebracht tot haar essentie, onbruikbare of amorfe uitbreidingen worden verwijderd. Het ensemble wordt uitgebreid met twee nieuwe 'eenheden', bestaande uit het Arsenaalgebouw, wat wordt uitgebreid met een parkeergebouw en woontoren (het Arsenaal), en een bouwblok waardoorheen de winkelstraat loopt (het Bouwblok). Aan de zuidzijde wordt het open bouwblok aan Place du Hainaut voltooid en gesloten door een driehoekig woongebouw met winkelplint (de Driehoek). Het zicht vanaf Place du Hainaut op de toegang tot de kazerne wordt zodoende gestuurd en gekaderd. 
Meer nog dan de gebouwen zelf gaat de eerste zorg uit naar de ruimte die ontstaat tussen de gebouwen. De masterplanschets geeft een heldere routing doorheen het bouwblok. De door ons gepresenteerde uitwerking bouwt voort op deze onderlegger. De verschuivingen reageren op zichtlijnen en verbindingen met de omgeving en binnen het plangebied. Hierdoor ontstaat een gevarieerd netwerk van openbare ruimten (plekken) en wordt een maximale verdichting nagestreefd. 

De twee belangrijkste toegangen tot het plangebied zijn verschillend van karakter: aan de kant van het Bouwblok beëindigt een rond gebouw op zeer formele wijze de Rue de la Paix en kondigt de winkelstraat aan. Aan de open zijde van het plan, de toegangspoort tot de kazerne, wordt het absolute karakter van de openbare ruimte genuanceerd door een minder formele en kleinschaligere bebouwing aan de straat. Een horeca met expeditiestraat koppelen hier de Kazerne aan het Bouwblok. De beëindiging van het kazernecomplex krijgt zodoende een 'zachtere' en  laagdrempelige overgang naar het Place du Hainaut. Het behoud van de portiersloge kan de ruimtelijke ervaring hier verder differentiëren.
De oude loop van de Schelde kan opnieuw beleefbaar gemaakt worden. Deze begeleidt de routing doorheen het gebied zelf en zorgt tevens voor een link met enerzijds l’Hôpital du Hainaut en anderzijds via het kazerne plein met la Place du Hainaut.

Het middengebouw van het Arsenaalgebouw en de langsgevel van het kazernegebouw blijven behouden en omvatten het parkeer-, woon- en winkelprogramma. Er wordt een binnenhof gemaakt, die met een glasdak wordt afgedekt. De lichte structuur van het parkeer- en woongebouw zal een groene gevel en groene daken krijgen. Het Bouwblok: het bouwblok met de winkelstraat bestaat uit een winkelplint met winkels in een en twee lagen, waarboven appartementen zijn gelegen. De bouwvolumes worden afgedekt door kappen, die in één richting, haaks op de straat, verwijzen naar de bestaande kazernegebouwen. Het bouwblok sluit, in architectonisch vocabulaire en formele vormentaal, aan bij het classicistische stadsontwerp van de zandstenen herstructureringsbebouwing van de Rue de la Paix, en vormt, samen met de gebouwen van het Arsenaal, de overgang, ín het plan, naar de kazernegebouwen. De Kazerne wordt grotendeels behouden. Waar nodig, worden pragmatisch openingen gemaakt. Deze worden herkenbaar gemaakt door hun abstracte karakter, waarin zij afwijken van de sterk gearticuleerde bestaande gevelopeningen. De kap wordt vervangen door een gebogen dak met een nok van glazen lamellen. Dankzij de opengewerkte kap wordt het daglicht in het hart van de kazernegebouwen getrokken. Patio’s en dakterrassen zijn de buitenruimten voor deze nieuwe appartementen.